Витамин С буюу аскорбины хүчил нь усанд уусдаг витамин юм. Энэ нь усанд уусаж, биеийн бүх эд эсэд хүрдэг боловч сайн хадгалагддаггүй тул өдөр бүр хоол хүнс эсвэл нэмэлт тэжээлээр дамжуулан авах шаардлагатай байдаг.
Аскорбины хүчил гэж нэрлэгддэг витамин С нь хэд хэдэн чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.
- Эсийг хамгаалж, эрүүл байлгахад тусалдаг
- Арьс, судас, яс, мөгөөрсийг эрүүл байлгах
- Шархыг эдгээхэд тусалдаг
Витамин С нь халдварыг хянах, шархыг эдгээх үүрэг гүйцэтгэдэг бөгөөд хортой чөлөөт радикалуудыг саармагжуулах хүчтэй антиоксидант юм.
Энэ нь мэдрэлийн, дархлаа, яс, мөгөөрс, цус гэх мэт биеийн янз бүрийн системд фиброз, уураг, коллаген үүсгэхэд шаардлагатай . Мөн тархи, мэдрэлд ашиглагддаг хэд хэдэн даавар бий болгоход тусалдаг.
Витамин C агуулсан хүнсний эх үүсвэр:
Жимс, хүнсний ногоо нь энэ витамины хамгийн сайн эх үүсвэр юм.
- Цитрус (жүрж, киви, нимбэг, бэрсүүт жүрж)
- Болгарын чинжүү
- Гүзээлзгэнэ
- Улаан лооль
- Брокколи, байцаа, цэцэгт байцаа
- Цагаан төмс
Витамин C дутагдсан үед илрэх шинж тэмдэг:
Өндөр хөгжилтэй орнуудад витамин С-ийн дутагдал ховор тохиолддог боловч нэг сар ба түүнээс дээш хугацаанд өдөрт 10 мг-аас бага хэмжээгээр өгдөг хязгаарлагдмал хоолны дэглэмийн үед тохиолдож болно. Хөгжингүй орнуудад жимс, хүнсний ногоог хязгаарласан хоолны дэглэм барих, тамхи татах, дам тамхидалтад удаан хугацаагаар өртөх, мансууруулах бодис, согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэх зэрэг дутагдалд орох эрсдэл өндөр байдаг.
Дараах түгээмэл шинж тэмдэг илэрнэ.
- Буйл хавагнах цус гарах
- Үс хугарч унах, гэмтэх
- Дархлаа муудах
- Арьс хуурайших, гэмтэх, үрчлээ тогтох, арьсны шарх эдгэрэлт удаашрах
- Хамраас цус гоожих
- Хумс хэврэгших
- Ядрах, сульдах
- Ургамлын гаралтай төмөр шингээлт муудах, төмөр дутлын цус багадалт
Витамин С -г хүний бие хэрхэн шингээдэг вэ?
Гэдэс нь витамин С-ийг шингээх чадварт нь хязгаарлагдмал байдаг. Судалгаанаас харахад витамин С-ийн шимэгдэлт 1000мг-аас их хэмжээгээр уухад 50%-иас багасдаг байна.
Эрүүл насанд хүрэгчдэд витамин С-ийн их тун нь гаж нөлөө бага байдаг нь хүний биеийн эд эс витамин С-ээр ханасан үед шингээлт буурч илүүдэл нь шээсээр ялгардаг байна.
Гэсэн хэдий ч өдөрт 3000мг-аас дээш тунгаар хэрэглэвэл суулгалт, бөөрний өвчтэй эсвэл бөөрний чулуутай хүмүүст чулуу үүсэх, шээсний хүчил ихсэх зэрэг сөрөг үр дагаварт хүргэх магадлалтай.