Азийн Хөгжлийн Банк (АХБ) Ази, Номхон далайн бүс нутагт хүнсний аюулгүй байдлыг урт хугацаанд дэмжих зорилгоор 26 тэрбум ам.долларын нэмэлт санхүүжилт олгох болсноо энэ сарын 4-нд зарлалаа.

Ингэснээр тус банкнаас 2022-2030 онд хүнсний аюулгүй байдлыг хангахад зориулж буй нийт дэмжлэг 40 тэрбум ам.долларт хүрэх юм. Уг дэмжлэгийн хүрээнд хүнсний бүтээгдэхүүн тариалах, боловсруулахаас эхлээд бэлтгэн нийлүүлэх, хэрэглэгчид хүргэх хүртэл хүнс үйлдвэрлэлийн бүх шат дамжлагыг хамрах иж бүрэн хөтөлбөрийг санхүүжүүлнэ.

Төр, хувийн хэвшилд санхүүгийн болон бодлогын дэмжлэг үзүүлэх замаар тухайн хөтөлбөр нь Ази, Номхон далайн бүс нутагт олон нэр төрлийн, шим тэжээлт хүнсний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, ажлын байр нэмэгдүүлэх, байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөг бууруулах, эрсдэлд тэсвэртэй нийлүүлэлтийн сүлжээг дэмжихэд чиглэнэ.

“Урьд өмнө тохиож байгаагүй ган, үер, хэт халалт мөн байгалийн нөөцийн доройтол нь хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлд сөргөөр нөлөөлж, хүнсний аюулгүй байдал, хөдөөгийн амьжиргаанд заналхийлж байна” хэмээн АХБ-ны Ерөнхийлөгч Масато Канда Милан хотноо зохиогдсон АХБ-ны 58 дугаар жилийн уулзалтын үеэр хэллээ.

Мөн тэрбээр “Энэхүү өргөжүүлсэн дэмжлэг нь улс орнуудад өлсгөлөнг бууруулах, хүнсний шим тэжээлийг нэмэгдүүлэх, байгаль орчныг хамгаалахад туслах бөгөөд фермерүүд болон хөдөө аж ахуйн бизнес эрхлэгчдэд боломж олгоно. Энэ нь хүнс хэрхэн тариалж, боловсруулахаас эхлээд түгээж, хэрэглэх хүртэлх хүнсний үнэ цэнийн сүлжээг бүхэлд нь өөрчлөхөд түлхэц өгнө” гэв.

Энэхүү шинэ зорилт нь 2022 оны 9-р сард АХБ-наас зарласан 14 тэрбум ам.долларыг 2025 он гэхэд бүс нутагт тулгарч буй хүнсний хямралыг бууруулж, хүнсний аюулгүй байдлыг сайжруулахад зарцуулах амлалтыг өргөжүүлж буй хэрэг юм. 2024 оны эцэс гэхэд анх зарласан дүнгийн 80 хувь буюу 11 тэрбум ам.долларыг баталсан бөгөөд 2025 онд 3.3 тэрбум ам.долларын нэмэлт хөрөнгө оруулалт төлөвлөөд байна.

Энэхүү зарлаж буй 26 тэрбум ам.долларын нэмэлт санхүүжилтийн 18.5 тэрбум нь засгийн газарт зориулсан шууд санхүүжилт, 7.5 тэрбум нь хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалт байх юм. Нийт 40 тэрбум ам.долларын энэхүү хөтөлбөрийн 27 гаруй хувийг 2030 он гэхэд хувийн хэвшилд олгохоор зорьж байгаа нь хүнсний сүлжээг өөрчлөн шинэчлэхэд хувийн хэвшил нэн чухал үүрэгтэйг харуулж байна.

Дэлхийн шим тэжээлийн дутагдалд орсон нийт хүмүүсийн тэн хагасаас илүү нь Азийн хөгжиж буй орнуудад амьдардаг. Биологийн олон төрөл байдлын алдагдал болон хоол тэжээлийн дутагдал нь хүнсний тогтолцоонд дарамт учруулж байна. Хүнсний салбар дэлхийн усны хэрэглээний 70 хувь, ашиглагдаж буй газрын 50 хувь, биологийн олон янз байдлын алдагдлын 80 хувийг эзэлдэг. Түүнчлэн бүс нутгийн хөдөлмөрийн хүчний 40 хувь нь энэ салбарт ажилладаг байна.

Хүнсний тогтолцооны өөрчлөлт, шинэчлэлтийг дэмжихэд чиглэсэн энэхүү хөтөлбөр нь эмзэг бүлгийн хүн амд хүрэх эрүүл, өртөг багатай хүнсний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хөдөө аж ахуйн өртгийн сүлжээг шинэчилнэ. Мөн хөрсний чанарыг сайжруулах, биологийн олон янз байдлыг хамгаалахад хөрөнгө оруулна. Үр ашигтай хөдөө аж ахуйн салбарын үндэс болсон эдгээр суурь хүчин зүйлс нь уур амьсгалын өөрчлөлт, бохирдол, газар, усны экосистемийн доройтлоос үүдэн улам бүр эрсдэлд орж байгаа юм. Цаашлаад фермерүүд, агробизнес эрхлэгчид, бодлого боловсруулагчдын шийдвэр гаргалтыг дэмжих зорилгоор цахим технологи, өгөгдлийн шинжилгээнд хөрөнгө оруулна.

АХБ нь мөн 150 сая ам.долларын холимог санхүүжилттэй Байгалийн хөрөнгийн санг байгуулж байна. Тус санг Дэлхийн байгаль орчны сангийн дэмжлэгээр эхлүүлж буй бөгөөд Дэлхийн хүнс, хөдөө аж ахуйн аюулгүй байдлын хөтөлбөр болон бусад түншүүдээс хөрөнгө оруулалт татахаар төлөвлөж байна. Уг сан нь АХБ-ны гишүүн орнуудад байгалийн нөөцийг хамгаалах, нөхөн сэргээх, тогтвортой ашиглах чиглэлээр фермерийн болон инновацийн салбарт хэрэгжүүлж буй хөдөө аж ахуйн хүнсний тогтолцооны төслүүдийг дэмжих юм.

АХБ нь Ази, Номхон далайн бүс нутгийн хүртээмжтэй, тогтвортой, эрсдэлийг даван туулах чадвартай өсөлтийг дэмжин ажилладаг олон талт хөгжлийн тэргүүлэх банк юм. Нарийн түвэгтэй сорилтуудыг шийдвэрлэхийн төлөө гишүүн орнууд болон түншүүдтэйгээ хамтран ажиллахдаа АХБ нь ард иргэдийн амьдралыг сайжруулж, чанартай дэд бүтцийг бий болгож, эх дэлхийгээ хамгаалах санхүүгийн шинэлэг арга хэрэгсэл, стратегийн түншлэлийг ашигладаг. Анх 1966 онд байгуулагдсан тус банкны нийт 69 гишүүн орны 50 нь тухайн бүс нутагт оршдог.