УИХ-ын Хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын Түр хорооны 2022 оны 11 сарын 09-ны өдрийн 01 тогтоолоор баталсан Хүнсний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, чанар, аюулгүй байдлыг хангах, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийг дэмжихэд газар тариалангийн чиглэлээр судалж, санал боловсруулах үүрэггазар тариалангийн чиглэлээр судалж, санал боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан өнөөдөр /2022.12.28/ Төрийн ордны “Их засаг” танхимд боллоо.
Ажлын хэсгийн хуралдааныг УИХ-ын гишүүн Д.Өнөрболор ахалж,
- УИХ-ын гишүүн Ж.Батжаргал,
- УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан,
- УИХ-ын гишүүн Т.Аубакир,
- Ерөнхийлөгчийн Үйлдвэр, үйлчилгээний бодлогын зөвлөх Ч.Даваабаяр,
- Ерөнхийлөгчийн Эдийн засгийн бодлогын зөвлөх Б.Даваадалай,
- Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн ажлын албаны хэлтсийн дарга Д.Энхмаа,
- ЕТГ-ын Хүнсний төсөл, хөтөлбөрийн албаны Хүнсний мэргэжилтэн А.Амаржаргал,
- ХХААХҮЯ-ны Газар тариалангийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Д.Есөн-Эрдэнэ болон ХХААХҮЯ-ны албаны хүмүүс, Монголын тариаланчдын нэгдсэн холбооны төлөөлөл зэрэг холбогдох албаны хүмүүс оролцлоо.
Хуралдаанаар “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд Газар тариалангийн салбарт авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөг хэлэлцлээ.
УИХ-аас баталсан 36-р тогтоолыг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөнд Газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн чиглэлд 11 үйл ажиллагаа 29 арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Тухайлбал:
- Тариалангийн зориулалттай газар ашиглалтыг сайжруулах, талбайн хэмжээг нэмэгдүүлэх,
- Ургамлын генетик нөөцийн ашиглалт хамгаалалт, нутагшсан сорын үрийн нөөц бүрдүүлэх,
- Үр тариа, төмс, хүнсний ногоо, жимс, жимсгэнэ болон ашигт таримлын үр үйлдвэрлэлийн үндэсний тогтолцоо бүрдүүлэх,
- Хүлэмжийн аж ахуйн үйлдвэрлэлийг 270 га хүртэл нэмэгдүүлэн хөгжүүлж, хүн амыг жилийн туршид шинэ ургацын ногоогоор тогтвортой хангах зэрэг ажлуудыг хийхээр тусгасан.
Хуралдаанд ХХААХҮЯамнаас Өвлийн хүлэмжийн аж ахуй төслийг танилцуулав.
Өвлийн хүлэмжийн аж ахуйг хэрэгжүүлэх үндэслэл нь:
- “Хүнсний хувьсгал” үндэсний хөдөлгөөн, Хүнсний хангамж-аюулгүй байдлыг хангах талаар авах зарим арга хэмжээний төлөвлөгөө батлах тухай УИХ-ын 2022 оны 36 дугаар тогтоол,
- Монгол Улсын Засгийн Газрын Алсын хараа-2050, Шинэ сэргэлтийн бодлого
- Жилд импортоор авч буй хүлэмжинд ургуулдаг 18-20.0 мянган тонн хүнсний ногоог дотооддоо үйлдвэрлэх зэрэг зорилтуудтай уялдаж байгаа юм.
Мөн Монголын тариаланчдын үндэсний холбооноос Дотоодын зах зээлийг хангах, үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх, дотоодын таримал ногооны нэр төрлийг нэмэгдүүлэх, импорт орлох нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх талаар илтгэл тавилаа.
Монголын тариаланчдын үндэсний холбооноос газар тариалангийн үйлдвэрлэл тогтвортой өсөлттэй байхад цаг алдахгүй шийдвэрлэх дараах 3 саналыг хуралд танилцуулав.
- Санхүүгийн зөв схем. Үүнд бараа бүтээгдэхүүний үнэ ханш, импорт, экспорт, татаас урамшуулал, зээл, тэр бүү хэл ХАА -н банк байгуулах цаг нь болсныг,
- Тариалангийн эдэлбэр газрын үнэлэмжийг дээшлүүлэх, хөрсөө хайрлах, хамгаалах, сайжруулах, үнэлгээ сайтай хөрөнгийн барьцаа болдог байхыг,
- Боловсруулах үйлдвэрлэл том хүчин чадал өндөр гэхээс илүү жижиг дунд үйлдвэрлэлийн салбараар кластер болж хөгжих, аймгууд хэрэгцээгээ өөрсдөө хангадаг болох,
- Эрэлтэд тулгуурласан захиалгат тариаланг импортыг орлох бүтээгдэхүүний тариаланг хөгжүүлэхээс эхлэх, (үүний тулд 500,0 мянган гагаас багагүй талбайд буудай, 20000 га төмс, 100,0 мянган гад тосны рапс, гич, 30,0 мян гад шар буурцаг, 20,0 мян гад эрдэнэшиш, 50,0 мян гад тэжээлийн бусад таримал, пивоны цагаа арвай, бусад эмийн болон ашигт таримал, жимс гэх зэргээр жилд 800,0 мянган гагаас багагүй талбайд тариалалт хийдэг болох)-ийг санал болголоо.